Esekiel 7,3 Enden kjem

I kapittel 7 i Esekiel-boka kunngjer profeten Esekiel dommen, slik Gud har sagt han skal gjere det. Esekiels forkynning har tre sider: For det fyrste kunngjer Esekiel Guds dom, slik at ingen skal vere i tvil kva den går ut på ("Ute herjar sverdet, inne rår pest og svolt" og "Dei er kledde i redsle. I alle andlet er det skam".)  Me skjønar at dommen vil bli streng og vond.  For det andre gjer Gud det klart gjennom Esekiel korfor israelsfolket blir dømt.  Dei hadde vendt seg frå Herren og levde ugudelege liv.  ("I sitt hovmod har dei teke sine staselege smykke og laga seg avskyelege og motbydelege gudebilete av dei" og "Du skal få att for di ferd, og dei avskyelege gjerningane dine skal koma over deg sjølv.")  For det tredje tener Esekiel si domsforkynning som ei åtvaring. Det er enno råd å vende om. At nokon sleppte unna Guds dom, høyrer me om i vers 16 "Dei som slepp unna, flyktar til fjells, som duer frå dalane. Dei skal alle klaga, kvar for si eiga synd". 

I fyrste omgang galdt denne dommen israelsfolket. Men me gjer rett i å gje Esekiels røyst plass i våre eigne liv og. Like lite som i Esekiels si tid toler Gud nå avgudsdyrking og dårleg framferd. Guds vreide over synd er ein røyndom i dag liksom det var då.

Sjølv midt i denne tornande lov-talen finn me eit glimt av Guds evangelium, eit trøysteord om Guds nåde og kjærleik. Me høyrer om duene som flyktar til fjells, klagande over si eiga synd. Det er dei botferdige Guds born som vender om frå si vonde ferd og bed om Guds miskunn. Me som lever nå, ser meir enn Esekiel gjorde: Me har sett Guds offerlam på krossen til soning for våre synder. Me veit at Gud er god, at han gler seg over syndaren som vender heim, og at Jesu død og oppstode galdt kvar og ein av oss.

Esekiel 7,3

No er enden over deg. Eg sender min vreide mot deg. Eg dømmer deg for di ferd og gjev deg att for alle dine avskyelege gjerningar.

Esekiel 6, 8-10 Ein rest skal bli att

Den som kjem på avstand frå Gud, kjem på avstand frå Guds velsigning, frå Guds vern og frå Guds nåde. Det er ikkje hemn som råkar spottaren. Det er meir som ei naturlov: Er ein kloss på Gud, får ein rikeleg del i Hans gåver. Kjem ein vekk frå Gud, blir det også mindre av gåvene. Det er ikkje slik at den kristne har eit enklare liv enn den vantru. Men midt i livet - i framgangen og i motgangen som alle menneske opplever - blir Guds barn boren av ei sterk faderhand. Det finst mykje fred, tryggleik og glede i vissa om ein nådig og vennleg Gud.

Guds Ord seier at alle skal ein dag stå andsynes Gud og kjenne hans allmakt. Profeten Esekiel varslar at me då skal få sjå sanninga om oss sjølve. Den dagen skal me sørgje over våre trulause hjarto og over våre trulause augo, seier profeten. Og me skal kjenne at Gud er Herren.

Men på den dagen vil den kristne vise til Kristus, til den krossfeste og oppstandne Jesus, Guds son. "Himmelske Far", vil me seie, "Din son Jesus er død i min stad. Han tok på seg mi straff. Han vann siger over døden for meg." Og i staden for å møte Guds vreide vil den truande take imot Guds kjærleik. Denne kjærleiken kan alle som vil, få oppleve kvar dag. Om denne kjærleiken talar Bibelen og alle kristne bøker. Og om denne kjærleiken forkynner alle kristne prestar og predikantar. Me lyt lytte nøye til denne forkynninga. Den gjev oss von og trøyst som inga anna kjelde. Ho hjelper oss til å halde oss nær til Gud. Og gjennom forkynninga vil Guds Ande vil verke tru og trygg visse i våre hjarto - slik inga anna makt kan.

Esekiel 6, 8-10

Men eg lèt ein rest bli att. Dei av dykk som har sloppe unna sverdet, skal leva mellom folkeslaga, de skal spreiast rundt om i landa.  Då skal dei som slapp unna, hugsa på meg mellom folkeslaga dei er bortførte til. Eg knuser dei trulause hjarta til dei som forlét meg, og dei trulause auga til dei som følgde avgudane. Dei skal avsky seg sjølve for det vonde dei har gjort, for alt som er avskyeleg hos dei. Og dei skal kjenna at eg er Herren. Det er ikkje for ingenting eg har tala om å gjera dette vonde mot dei.

Esekiel 5, 9-11 Von i ei vond tid

«Du skal elska Herren din Gud av heile ditt hjarte og av heile di sjel og av alt ditt vit.’ ‘Du skal elska nesten din som deg sjølv’ (Matt 22, 37-39). På denne måten samanfattar Jesus heile Guds lov for menneskeætta.

Men i Esekiel si tid var det ikkje slik. Folket hadde gjort tempelet ureint med avgudsdyrking. Og me høyrer om menneskeeting. Så lågt var Guds folk falle. Ingenting var rett. Folket elska ikkje Gud, men vanhelga Hans heilagdom. Folket elska ikkje kvarandre. I staden sokk dei så lågt eit menneske kan søkke: Foreldre åt borna sine, og borna åt foreldra. Me får skildra ei fråfalls- og ulykkestid som me sjeldan høyrer om i Bibelen eller i verdssoga elles. I Esekiels levetid blei Jerusalem hærteken, Salomo-tempelet øydelagt og israelsfolket tvangsflytta til Babylon.

Liksom Gud jaga Adam og Eva ut av Eden, sende syndfloda i Noas tid og lot israelsfolket vandre i ørkenen i førti år under Moses, slik fekk fråfallet under Esekiel den følgja at folket blei jaga ut or sitt eige land - det lova landet - og måtte bu som framande i Babel. Gjennom Esekiel blir me atter ein gong minna om forskjellen mellom å leve med Gud og å stå Gud imot.

Men ein rest skulle bli spart (Esek 5, 3). I all uroa og fortvilinga var der von. Slik evangelisk, håpefull tale høyrer me også i samband med Adam og Eva, Noa og ørkenvandringa under Moses. På same viset må me leite etter Guds nådeløfter i vår eiga tid og i våre eigne liv. Gud hjelpe oss til å finne dei og halde fast ved dei.

Esekiel 5, 9-11
Eg vil gjera mot deg noko som eg ikkje før har gjort og aldri meir kjem til å gjera, på grunn av alt det avskyelege hos deg. Difor skal foreldre hos deg eta borna sine, og born skal eta foreldra sine. Eg held dom over deg og spreier restane av deg for alle vindar. Difor, så sant eg lever, seier Herren Gud: Fordi du har gjort heilagdomen min urein med alle dei motbydelege og avskyelege gudane dine, skal eg òg bruka rakekniven. Eg vil ikkje visa medkjensle og ikkje spara deg.

Esek 4, 4-6 Kristus oppfylte teikna

Profeten Esekiel var ikkje Messias. Likevel ser me skuggen av Jesus når Gud talar til han. «Menneskeson», kallar Gud profeten. Det same namnet gav Jesus seg sjølv. Og Esekiel får i oppdrag å «bere folkets misgjerningar».  Mange stader i Det gamle testamentet talar Gud til folket gjennom teikn. Noah fekk regnbogeteiknet. Moses gjorde mange teikn. Og profetane etter Moses fekk teikn frå Gud som understrekte deira fullmakt frå Herren.

Teikna som profetane gjorde, var følgde av gudsord. Det var Ordet som var viktig, ikkje teikna i seg sjølve. Esekiel fekk nok åtgaum og åtte vyrdnad mellom folket. Etter Herrens bod skulle han gjere symbolhandlingar som eit varsel for folket. Men Gud forklarer meininga med teikna. Dei skulle tene til å vekkje israelsfolket og å få dei til å sjå sin rette stand i høve til Gud.

Gud er den same i vår tid som i Esekiels tid. Også bodskapen er den same. Me ser kan hende ikkje så tidt mektige gjerningar, slike som profetane kunne vise fram. Men me har føremonen av å sjå Gud i lys av Kristi frelsesverk. Medan Esekiels sonoffer berre var eit teikn – ei preike – var Kristi offerdød den sanne forsoninga mellom Gud og menneske. Av Kristi frelsesverk ser me at Gud er ein kjærleg, nådefull og allmektig Gud. Og skulle me framleis ha vondt for å sjå Guds nåde, sender Gud sin Heilage Ande for å verke tru i hjarto. I staden for profetar og teikn har me Guds Ande. Lat oss takke Gud for at me i glimt får ane Kristi soningsverk for våre synder. Og lat oss halde Ordet om Guds frelse og nåde høgt mellom oss, slik Esekiel gjorde det.

Esekiel 4, 4-6

Legg deg så på venstre sida og legg Israels skuld over på den. Like mange dagar som du ligg slik, skal du bera skulda til israelittane.  Like mange år som dei har synda, like mange dagar lèt eg deg få, tre hundre og nitti dagar. Så lenge skal du bera Israels skuld.  Når du er ferdig med desse dagane, skal du leggja deg att, no på høgre sida, og bera skulda til Juda. I førti dagar, éin dag for kvart år, lèt eg deg bera henne.

Esek 3, 14-15 Ei tung teneste

Har du hatt ei tung teneste for Herren? Då kjenner du deg kan hende att i Esekiels lidingar. "Beisk og oppøst", seier Esekiel om seg sjølv. Så blei han sitjande "lamslegen" i sju dagar. Det kan vere mange som stundom har kjent seg "beiske og oppøste", kan hende også "lamslegne", anten ein har stått i organisert kristeleg verksemd eller berre er ein kristen i kvardagen.

Dette kan skuldast to ting, og ein lyt tenkje grundig igjennom forskjellen: Av og til går me utanom Guds plan, eller me går føre Gud i arbeidet. Dette er eit utslag av overmot og mangel på andeleg dømekraft og mognad. Eller så er oppgåva stor og vanskeleg, slik Esekiel fekk røyne. Men det skuldast berre at Gud har mykje Han vil ha utretta. Korleis kan me kjenne skilnaden?

Svaret finn me i vers 14, der Esekiel vitnar om at "Herrens hand var over meg med styrke". Står me i sanning i Herrens teneste og i Herrens kall, vil Han sjølv verne oss med si hand og gje oss styrke, sjølv om motbakkane skulle vere aldri så bratte.

Esek 3, 14-15
Ånda lyfte meg opp og tok tak i meg, eg fór av stad, beisk og oppøst, og Herrens hand var over meg med styrke. Eg kom til dei bortførte i Tel-Abib, dei som budde attmed Kebar-elva og heldt til der. Og der sat eg hos dei i sju dagar, heilt lamslegen.

Esekiel 1,28 - 2,2 Menneske, reis deg opp

«Menneske! Reis deg opp, så skal eg tala med deg.» Me høyrer her om kor vennleg Gud taler til det einskilde mennesket. Reis deg opp, sa Han til profeten Esekiel. Med det meinte Han: Du gjer rett i å ære og tilbe meg. Men reis deg nå opp. Eg ønskjer meir enn at du underkastar deg og audmjukar deg. Reis deg opp: Du treng ikkje gje opp di sjølvrespekt eller sjølvakting fordi om du tener Meg og heidrar Meg. Stå opp, så eg kan tale med deg. Eg har noko å seie deg. Eg tek deg på alvor. Eg har høge tankar om deg og store tankar for deg.

Slik taler Gud til den einskilde av oss i dag også. Kvar dag og kvar gong me høyrer Guds Ord forkynt. Likevel er det ikkje alltid så lett å reise seg opp frå støvet når Gud kallar. Kan hende kjenner me skam for Guds åsyn. Kan hende ser me alt for tydeleg det me vantar i lys av Guds lov og bodord. Kan hende kjenner me otte for Gud, me stoler ikkje heilt på Han og veit ikkje heilt om me tør høyre det han har å seie oss.

Esekiel skildrar det som skjedde han: "Då han tala til meg, kom det ånd i meg. Ho reiste meg opp på føtene, og eg kunne høyra han som tala til meg." Guds Ande kom til Esekiel og gav han frimod til å reise seg opp og lytte til Guds tale. Det er rett og sant at me ikkje kan bli ståande framfor Guds åsyn i vår eiga kraft. Men Den Heilage Anden gjev oss tru, frimod, hug og trong til å lytte etter Guds røyst. Og den røysta me høyrer, er full av kjærleik, nåde og venleik. Ingen andre stader får me høyre slik vennleg tale som frå Guds munn.

Esekiel 1,28 - 2,2
Lysglansen såg ut som bogen i skya ein regnvêrsdag. Det var dette Herrens herlegdom likna, slik såg han ut. Då eg fekk sjå det, kasta eg meg ned med andletet mot jorda, og eg høyrde røysta til ein som tala. Han sa til meg: «Menneske! Reis deg opp, så skal eg tala med deg.»  Då han tala til meg, kom det ånd i meg. Ho reiste meg opp på føtene, og eg kunne høyra han som tala til meg.

Esek 1,1 Syn av Gud

Då Gud såg at menneske-ætta trong ein frelsar, sende Han Jesus. Då Gud såg at isrelsfolket var i ferd med å gå til grunne - andeleg og som folk, sende Han profeten Esekiel. Jesu underverk, Hans forkynning, Hans oppstode og himmelfart skjedde i ei lagnadstid i soga til menneska. Gud vann over djevel, død og helvete - ein gong for alle - for at alle som vil, skal ha tilgang til Guds evige himmelrike. Det er i det same lyset me lyt sjå Esekiel sitt syn og teneste som profet.

Esekiel verka i ei lagnadstid for israelsfolket. Moralsk forfall og avgudsdyrking hadde ført dei langt bort frå Herren. Liksom Adam og Eva blei vist bort frå Edens hage, var Israel i ferd med å bli utvist av det lova landet. For å vekkje folket og for å berge i alle fall nokon av dei, kjem Gud nær. Han vel seg ut ein profet, Esekiel, og syner seg for han. Dette er eit mektig syn, som Esekiel ikkje kan gløyme. Synet gjev profeten kraft til å stå i den harde tenesta Herren har kalt han til.

Me kan tenkje på Moses og den brennande tornebusken, på Peter, Jakob og Johannes på fjellet og på Paulus' møte med den oppstandne Jesus på vegen til Damaskus.  I viktige vegskil i bibelsoga kjem Gud kloss innpå menneska, Han gjev dei syn av si kraft og sin velde. Han gjev menneska eit bilete av Himmelen. Slik verkar Gud også i våre liv. Då me treng Han mest, er Han nærast. Det kan mange røynde kristne stadfeste. Men for å sjå Han, må me kjenne Han. Det gjer me ved å bruke Guds Ord kvar dag. Jesus seier: "Mine sauer høyrer mi røyst, eg kjenner dei, og dei følgjer meg. Og eg gjev dei evig liv; dei skal ikkje i all æve gå tapt, og ingen skal riva dei ut av mi hand " (Joh 10, 27-28).

Esek 1, 1:
Eg såg syn av Gud